In Hippocratis De victus ratione in morbis acutis I-III tradotto da Gerardo da Cremona: Commenta supra librum Regiminis acutorum Ypocratis

Traduzione dall'arabo di Gerardo da Cremona


Traduzione incompleta: libri I-III


Data: sec. XII terzo quarto


Inc. testo: Illi qui sententias illis de assidis relatas scripserunt (Hipp.); Non solum cum scripserunt rememorationes sententiarum relatarum illis de assidis (comm. Gal.)


Expl. testo: sed possibile est etiam uti in istis ea (Hipp.); ut sciat eas omnes propter quod infirmus ea ei dicat (comm. Gal.)


Fonte: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2393; 1483 Venezia, Liechtenstein (ed. Articella)


Note
Si tratta di una traduzione dall'arabo per lo più tramandata anonima nei mss., da attribuirsi a Gerardo da Cremona, come ha dimostrato Pietrobelli 2008: lo stile rimanda a Gerardo e una traduzione del commento di Galeno al De victus ratione in morbis acutis compare nell'elenco delle opere di Gerardo redatto dai discepoli dopo la sua morte; cf. Burnett 2001.
La traduzione di Gerardo sembrerebbe precedente a quella del libro IV di Burgundio, che a sua volta è precedente alla traduzione del De sanitate tuenda del 1178-79; cfr. la scheda specifica. Pietrobelli, tuttavia, suggerisce che la traduzione di Burgundio non integri quella di Gerardo, piuttosto la traduzione del De victus ratione in morbis acutis, che attribuisce in modo convincente a Costantino Africano nell'XI sec. (inc. Qui de egrotantium accidentibus in singulis egritudinibus tractantes; expl. sed in illis aliquando conveniens est).
Nel XIII sec. la traduzione di Gerardo, come quelle dei commenti di Galeno agli Aforismi e al Prognostico e il Commentum Hali, è entrata a far parte dell'Articella, dove in precedenza era contenuta soltanto la citata traduzione del testo ippocratico di Costantino Africano. Spesso nei mss. dell'Articella, alla traduzione di Gerardo da Cremona – in cui il testo del De victus ratione in morbis acutis si alterna con quello del commento di Galeno – è stata aggiunta la traduzione di Costantino, divisa in porzioni di testo corrispondenti ai lemmi tradotti da Gerardo, come avviene nel caso dell'Ars medica e del Prognostico.


Manoscritti [mostra/nascondi dettagli]

Basel, Universitätsbibliothek, D I 6, sec. XIV fine, ff. 65vA-98rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Bernkastel-Kues, Bibliothek des Sankt Nikolaus-Hospitals, 293, sec. XIV, ff. 129r-160v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit regimen acutorum cum comento gloriosissimi Galieni
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
Bernkastel-Kues, Bibliothek des Sankt Nikolaus-Hospitals, 294, sec. XIV inizi, ff. 126v-157r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit comentum Galieni super regimine acutorum Ypocratis
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.)
  • Expl.: infirmus ei dicit (comm.)
Bernkastel-Kues, Bibliothek des Sankt Nikolaus-Hospitals, 295, sec. XIV, ff. 112r-152r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat (comm.)
Braunschweig, Stadtbibliothek, 109, sec. XIV seconda metà, ff. 184rA-230rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum Ypocratis de regimine acutorum
Cambridge, Gonville and Caius College, 59, sec. XIV, ff. 152a-250b p.
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: De regiminis [sic] acutorum Ypocratis cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum Ypocratis cum commento Galieni
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illas de assidis (paraf.)
  • Expl.: infirmus ei dicat ipsis (comm.)
Cambridge, Pembroke College, 228, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 70v-112v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Regimen acutorum cum commento
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum cum commento
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de absidis (paraf.)
  • Expl.: eis dicat ipsas (comm.)
Cambridge, Peterhouse, 14, sec. XIV, ff. 68rB-100rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Liber de regimine acutorum cum commento
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illas de assidis relatas (paraf.)
  • Expl.: infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Chartres, Bibliothèque Municipale, 278, 14/07/1317, ff. 132r-158v
  • Formula fine: Finito libro, sitlaus et gloria Christo. Amen
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.)
Chartres, Bibliothèque Municipale, 286, sec. XIV, ff. 65r-
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ott. lat. 1158A, sec. XIII seconda metà, ff. 63rA-84rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super libro aeris aque et regionibus [sotto, di altra mano:] Explicit commentum Galieni super peri ton osseon onosmaton
  • Inc.: Illi qui sententias de illis absidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt remorationem [sic] (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 1101, sec. XIII seconda metà, ff. 103rA-131rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit commentum de egritudinibus acutarum
  • Formula fine: De egritudine acutarum expositus a Galieno liber explicit. [Sotto in rosso:] De egritudine acutarum opus explicit
  • Inc.: Qui sumas [sic] illas de assidis relatas (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum relatarum illis de assidis (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 1102, sec. XIV seconda metà, ff. 83rA-116vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Prima particula regimenti acutorum [sotto in inchiostro bruno:] Incipit liber de regimine acutarum egritudinum
  • Formula fine: Explicit liber regimenti acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 1103, sec. XIV prima metà, ff. 145rB-179vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum Ypocratis cum commento Galieni. Deo gratias
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat [sic] (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 1104, sec. XIV prima metà, ff. 52rA-71vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Illi qui sentencias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 1270, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 160rB-202vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super libro Ypocratis de regimine acutorum cum duplice translatione
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illorum ad assidis (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 1302, sec. XIII seconda metà, ff. 160rA-198vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Liber regiminis acutorum Ypocratis [titolo corrente]
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentenciis [sic] illis de assidis relatas (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2390, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 23rA-36rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Regiminis acutorum [aggiunto da mano successiva]
  • Formula fine: -
  • Inc.: Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.). Finitus est
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2391, sec. XIV prima metà, ff. 127rA-159rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Liber primus regiminis acutorum
  • Formula fine: Expliciunt regimenta acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsa (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2393, sec. XIV prima metà, ff. 49vA-70rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipiunt commenta Galieni supra librum regiminis acutorum Ypocratis
  • Formula fine: Explicit commentum regiminis acutorum
  • Inc.: Illi qui sententias scripserunt illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2394, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 109rA-156vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Tractatus primus libri Galieni in quo exponit librum Yppocratis de regimine acutorum qui dicitur aqua ordei
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum Ypocratis de regimine acutorum. Deo gratias
  • Inc.: Illi qui sententias illorum de assidis relatas (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum relatarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2428, sec. XIV seconda metà, ff. 136rA-164vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit liber regiminis acutarum egritudinum. Deo gratias. Amen
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias de illis assidis relactas (paraf.); Ideo non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4419, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 135rA-160vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: testo mutilo
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias de assidis relatas (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum (comm.)
  • Expl.: percutit caput vehementius (comm.)
  • Note
    Il testo di Ippocrate di f. 160v ha il seguente inc.: Potus autem dulcis vel vinum sive album sive nigrum.
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 246, sec. XIV metà, ff. 87rA-115rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta
  • Formula fine: -
  • Inc.: Illi qui sententias de assidis (paraf.)
  • Expl.: quando est calidus ut addatur sitis (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 255, sec. XIV inizi, ff. 89vB-131vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de assidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 264, 07/10/1288-27/10/1288, ff. 192rA-235vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Liber Ypocratis de regimine acutorum cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit liber Ypocratis de regimine acutarum egritudinum cum commento Galieni et per consequens omnia commenta artis medicine cum ambabus translationibus; acta et completa anno Domini M°CC° octagesimo octavo mensis octobris in vigilia beati Dyonisii. Deo gratias
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de assidis (paraf.)
  • Expl.: ei dicat ipsas (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 266a, sec. XIII fine, ff. 62rA-88vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: -
  • Inc.: Illi qui sententias de assidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 285, 10/03/1260-16/06/1260, ff. 87vA-121rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de apsidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 287, 28/02/1468-1471, ff. 234rA-280vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de assidis (paraf.)
  • Expl.: ei dicat ipsas (comm.)
Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 293, sec. XIII fine, ff. 169rA-209vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum cum commento Galieni
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias de assidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
Eton, Eton College Library, 127, sec. XIII fine, ff. 126rA-175rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum Ypocratis cum commento Galieni. Deo gracias. Finito libro sit laus et gloria Christo. Qui scripsit scribat semper cum Domino vivat
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui de sentencias de absidis (paraf.)
  • Expl.: ei dicat ipsas (comm.)
Glasgow, University Library, Hunter 32 (T.1.1), sec. XIII seconda metà, ff. 49rA-79vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus in singulis (text.)
Kraków, Biblioteka Jagiellonska, 790, 23/05/1444, ff. 134v-198r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem sentenciarum (comm.)
  • Expl.: preter hoc quod infirmus ei dicat ipsas mirro [sic] et cetera. Et sic est finis
Kraków, Biblioteka Jagiellonska, 791, sec. XIV inizi, ff. 27r-35v
  • Traduzione attribuita a Gerardo da Cremona
  • Traduzione incompleta
  • Formula inizio: Incipit liber Ypocratis de regimine acutarum egritudinum qui nominantur liber aque ordei translatus a magistro Gyrardo Cremonensi
  • Formula fine: Finitus est tractatus tertius expositionis Galieni
  • Inc.: Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: et omnium mutationum particularium que fiunt in eo (comm.)
  • Note
    Il commento si presenta in forma abbreviata; al f. 27r: Hic multus est defectus in commento...
Kraków, Biblioteka Jagiellonska, 814, sec. XIII fine, ff. 53v-98v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Hic incipit regimentum accutorum [sic]
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus (text.); Illi qui sentencias ad assidis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Laon, Bibliothèque Municipale, 416, sec. XIII, ff. 104rB-148vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium (text.); Non solum cum scipserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: ei dicat ipsas (comm.)
Leipzig, Universitätsbibliothek, 1117, sec. XIII seconda metà, ff. 255rA-358vB
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus in singulis egritudinibus tractantes (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (parar.)
Leipzig, Universitätsbibliothek, 1119, sec. XIII secondo quarto, ff. 98v-126r
  • Formula inizio: Tractatus de regimine acutorum cum commento Galieni
  • Formula fine: -
Leipzig, Universitätsbibliothek, 1120, sec. XIII, ff. 68rA-87vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio:
  • Formula fine: Explicit liber peri ton noxion noxomaton Ypocratis expositis a Galieno
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis (comm.)
  • Expl.: illis aliquando conveniens (text.); preter quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
London, British Library, Arundel 162, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 167rA-186vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta
  • Formula inizio: Incipit particula prima regimentum acutarum
  • Formula fine: -
  • Inc.: Quidem egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: neque etiam quispiam medicorum (text.)
  • Note
    Il codice è mutilo.
London, British Library, Harley 5425, sec. XIII metà, ff. 141rA-174rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit commenta Galieni supra regimine acutorum
  • Formula fine: Explicit commentum Galeni super liber de toto […] egritudinum gloriosissimi Ypocratis [...] fallacia sensus que super fluv[...] medici sententie sunt arct[...]
  • Inc.: Qui de egrotancium accidentibus in singulis (text.); Illi qui sententias de absidis relatas scripserunt in esse (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: eas omnis preter quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
  • Note
    La lettura della formula di fine è ostacolata dallo strappo del foglio.
London, Wellcome Library, 84, sec. XIV metà, ff. 64r-77v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: testo acefalo
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit liber regiminis acutorum cum commento Galieni
  • Inc.: non est facile sicut est facilitas eius in eo qui habet febrem
  • Expl.: omnes precedentes quos infirmus ei dicat (comm.)
Madrid, Biblioteca Nacional de España, 1408, sec. XIV, ff. 87rA-119vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum et scripsit eum magister Symon medicus de Buceo ducis Brabantie. Explicit commenta cardinalis illustrissimi medici qui secundus Galienus iure debet ex sollertia sue industrie nominari. Amen. Amen. Amen
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Metz, Bibliothèque Municipale, 174, sec. XIV
  • Formula inizio: Commentarius super regimine acutorum
  • Inc.: Non solum cum scripserunt rememoratores (comm.)
Milano, Biblioteca Ambrosiana, E 78 inf, sec. XIV, ff. 62v-91r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit tercius regiminis acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text. Hipp.); Illi qui sentencias illis (paraf. Hipp.)
  • Expl.: infirmus eas ipsas ei dicat (Gal.)
Montpellier, Bibliothèque interuniversitaire, Faculté de Médecine, 182, sec. XIV, ff. 110rA-150v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber regimenti acutorum
  • Formula fine: Explicit regimen acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum relatarum illis de assidis (comm.)
  • Expl.: infirmus dicat ei ipsas (comm.)
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 168, sec. XIV, ff. 210rA-266vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimen acutorum Ypocratis
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 270, sec. XIV, ff. 73rA-100vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Quod illi qui sentencias (paraf.)
  • Expl.: infirmus dicat ei ipsas (comm.)
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 3512, 11/06/1300, ff. 403rB-432vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber regimenti acutarum cum commento eiusdem
  • Formula fine: Explicit tertia particula regimenti acutorum Ypocratis cum commento Galieni. Amen
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus in singulis (text.); Illi qui sentencias de assidis relatas scripserunt (paraf.)
  • Expl.: ut sciat eas omnes preter hoc quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 13034, sec. XIV inizi, ff. 101rA-121vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit regimentum acutorum egritudinum
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum egritudinum. Deo gratias. Amen
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationem (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
  • Note
    Una traduzione diversa, attribuita con probabilità a Niccolò da Reggio, è segnalata da Kibre 1985, che è ripreso da O'Boyle.
Napoli, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III, VIII D 25 bis, sec. XIV, ff. 122rA-176rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit comentum [sic] Galieni super librum perycon Ypocratis
  • Inc.: Illi qui sentencias illis de assidis relatas scripserant in eo quod (Hipp.); Non solum cum scripserunt rememorationem (Gal.)
  • Expl.: ut sciat eas omnes preter quod infirmus ipsas ei dicat
Napoli, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III, Fondo Farnese VIII D 26, sec. XIV, ff. 84rA-93rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: si interrompe al commento del lemma II 35
  • Formula inizio: Incipit liber Ypocratis de regimine acutorum
  • Inc.: Illi qui sententias de Assiduis
  • Expl.: super eos sanitas eorum set
  • Note

    L'incipit si basa sul catalogo di O'Boyle, mentre l'explicit è stato letto su una riproduzione del f. 93r, in riferimento all'Articella 1523 (p. 15vb).

New Haven, Yale University Library, Medical Library, 20, sec. XIV terzo quarto, ff. 69v-143r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit hoc commentum
  • Inc.: Illi qui sententias illis de assidis (Hipp.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm. Gal.)
New Haven, Yale University Library, Medical Library, 29, sec. XIII inizi, ff. 247r-301r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum in egritudinum acutarum Galieni
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui de assidis sententias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas (comm.)
  • Note
    o 253r-3O8vA Hippocrates latinus
Oxford, All Souls College, Codrington Library, 68, sec. XIV, ff. 63r-82v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber exposicionis Galieni super librum Ypocratis de regimine acutarum
  • Formula fine: Finitus est tractatus exposicionis Galieni qui exposuit librum Ypocratis de regimine egritudinum acutarum. Deo gracias
  • Inc.: Illi qui sententias illorum de assidis relatas (paraf.)
  • Expl.: quod infirmas ei dicat (comm.)
Oxford, All Souls College, Codrington Library, 71, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 87r-113r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: testo acefalo
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum egritudinum preter quartam particulam que particula sequitur post
  • Inc.: et scias quod virtus hore in omnibus egritudinibus
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
  • Note
    Il testo è acefalo per la caduta di un fascicolo.
Oxford, Merton College, 220, sec. XIV, ff. 78rA-109vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Expliciunt regimenta acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis de asidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Oxford, Merton College, 222, sec. XIII terzo quarto, ff. 186ra-197vb
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: libro I
  • Inc.: Illi qui sententias illis de Assidis (paraf.)
  • Expl.: quando non minuitur sanguis retentus in [ ... ]
Oxford, New College, 170, sec. XIV, ff. 206v-257r
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
Oxford, University College, 89, sec. XIV inizi, ff. 203r-
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: manca l'inizio
  • Inc.: partis huius artis medicine, scilicet medicacionis
Paris, Bibliothèque de l'Arsenal, 1080, 27/03/1333-03/09/1343, ff. 34r-37r
  • Formula inizio: Liber regiminis acutorum morborum abreviatus
  • Note
    Il testo si presenta nella forma abbreviata da Jean de Saint Amand.
Paris, Bibliothèque de l'Université, 580, sec. XIV, ff. 287rA-358rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illorum (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque interuniversitaire de Médecine et d'Odontologie, 58, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 155B-
  • Formula inizio: Incipit liber de regimine acutorum Ypocratis
  • Inc.: Illi qui sententias de absidis relatas scripserunt (text.); Non solum cum rescripserunt (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, nouv. acq. lat. 1479, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 32rA-61vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Expliciunt regimenta acutarum Ypocratis cum commento Galieni
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis de Assidis (paraf.)
  • Expl.: conveniens est (text.); infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, nouv. acq. lat. 1480, sec. XIII, ff. 211vB-265vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Hic incipit de regimine acutarum cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationes sententiarum relatarum illis de assidis (comm.)
  • Expl.: ut sciat eas omnes propter hoc quod infirmus ei dicat (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, nouv. acq. lat. 1481, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 70rA-100vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationes sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 6846, sec. XIV inizi, ff. 70rA-100vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Expliciunt regimenta acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias de absidis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationes (comm. Gal.)
  • Expl.: aliquando conveniens est (text.); quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 6869, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 101rA-139vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum scripserunt rememorationes (comm. Gal.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 6870, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 217vA-267vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber regimentum acutorum Ypocratis
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum Ypocratis
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem sententiarum (comm. Gal.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 6871, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 113vB-153rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit tertia particula regimenti acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationes sententiarum relatarum illis de assidis (comm. Gal.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 7030A, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 161rA-198vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione incompleta: testo acefalo per l'asportazione del primo foglio
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum Ypocratis de regimine acutorum
  • Inc.: est quando ergo epidemici qualitas (Hipp.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 15457, sec. XIII, ff. 155rA-190rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 16174, sec. XIII, ff. 81rA-116rA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit commentum Galieni super librum de regimine acutorum Ypocratis
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum Ypocratis de regimine acutorum. Deo gratias
  • Inc.: Illi qui sententias illorum (paraf.); Non solum scripserunt rememorationem (text.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 16178, sec. XIV, ff. 98rA-122vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum. Deo gratias
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 17157, sec. XIII ultimo quarto, ff. 97rA-136vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber regimenti acutorum Ypocratis cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Paris, Bibliothèque nationale de France, Par. lat. 18500, sec. XIII fine, ff. 70rA-106rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Regimen acutarum egritudinum cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit regimen acutarum egritudinum cum commento Galieni
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi sunt qui sentencias illis (paraf.); Non solum cum scripserunt rememorationes sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Reims, Bibliothèque Municipale, 1003, sec. XIV, ff. 185v-
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias illis de assidis relatas (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
  • Note
    Non si può stabilire il foglio in cui termina l'opera.
Saint-Mihiel, Bibliothèque Municipale, 37, sec. XIV
  • Formula fine: Explicit commentum Regiminis acutarum Ypocratis
  • Expl.: quod infirmus dicat ei ipsas
Saint-Quentin, Bibliothèque Municipale, 104, sec. XIII
  • Formula inizio: Incipit regimentum acutorum morborum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.)
  • Note
    Non si possono indicare i ff. in cui è contenuta l'opera.
Salzburg, Salzburg Museum, 860, sec. XIII fine-inizi succ., ff. 100r-121v
  • Traduzione attribuita a Gerardo da Cremona
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit commentum Galieni super librum de regimine acutorum Ypocratis. Tractatus primus. Liber Galieni in quo exponit librum Ypocratis de regimine acutarum egritudinum qui nominatur liber aquordei [sic] translatus a magistro Girardo Cremonensi in Tolleto
  • Formula fine: Amen. Deo gracias. Explicit Comentum Galieni super tertio tractatu libri regiminis accutorum [sic] Ypocratis.
  • Expl.: ipsas ei dicat
St. Gallen, Vadianische Bibliothek, 431, 1465, ff. p. 365a-537b
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
Tours, Bibliothèque Municipale, 790, sec. XIV, ff. 158r-196r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sententias de absidis (paraf.); Non solum cum scripserunt (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Tours, Bibliothèque Municipale, 792, sec. XIV, ff. 1r-46v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum tamen scripserunt (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Trento, Biblioteca Comunale, 1576, sec. XIII seconda metà, ff. 127A-225BTrento, Fondazione Biblioteca San Bernardino, 316, sec. XIV metà, ff. 110rA-158vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber de regimine acutorum Ypocratis
  • Formula fine: Explicit pery ton noxon noxomaton
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Nam cum scripserunt rememorationem sententiarum (comm.)
  • Expl.: eas omnes preter quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Uppsala, Universitetsbiblioteket Carolina Rediviva, C 661, sec. XIII, ff. 273r-352v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Incipit liber Ypocratis de regimine acutarum
  • Formula fine: Explicit liber Ypocratis de regimine acutarum cum comento [sic] Galieni
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illorum (paraf.); Non solum scripserunt rememoracionem sententiarum (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Utrecht, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, 679, sec. XIV inizi, ff. 30rA-73rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit regimentum acutorum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus in singulis (text.); Illi qui sentencias illis de assidis (paraf.); Non solum cum scripserunt (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 128, sec. XIV, ff. 125rA-155vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum Ypocratis de regimine egritudinum acutarum
  • Inc.: Illi qui sententias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus eas ipsas dicat (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 2305, sec. XIV, ff. 118r-160r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: -
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus dicat ipsas (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 2315, sec. XIII, ff. 101vB-144rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Expliciunt regimenta acutorum
  • Inc.: Illi qui sententias illis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 2320, sec. XIV, ff. 219vA-270vA
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: Hippocratis de victus ratione in acutis cum commento Galieni
  • Formula fine: Explicit regiminis acutarum egritudinum
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 5314, 1405, ff. 144r-214v
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit commentum Galieni super librum de regimine acutarum egritudinum
  • Inc.: Illi qui sententias de assidis (paraf.)
  • Expl.: quod infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 5357, 1484, ff. 178rA-234vB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: De regimine acutorum liber latine versus ex Arabico et ex Greco cum Galeni commentariis
  • Formula fine: Explicit regimentum acutarum egritudinum anno Domini 1484 [la lettura della data è incerta]
  • Inc.: Qui de egrotantium accidentibus (text.); Illi qui sentencias (paraf.); Non solum tamen scripserunt (comm.)
  • Expl.: quod infirmus ei dicat ipsas (comm.)
Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Guelf. 17. 2. Aug. fol., 1444, ff. 110rA-137rB
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
Worcester, Worcester Cathedral Library, Q.49, sec. XIII prima metà, ff. 34r-58r
  • Traduzione anonima
  • Traduzione completa
  • Formula inizio: -
  • Formula fine: Explicit liber regimen acutorum
  • Inc.: Illi qui sentencias illis (paraf.); Non solum scripserunt remoratores (comm.)
  • Expl.: infirmus ipsas ei dicat (comm.)
Würzburg, Universitätsbibliothek, M. p. med. f. 3, sec. XIII metà, ff. 228rB-231vA
  • Inc.: Illi qui sententias (paraf.)

Edizioni [mostra/nascondi dettagli]

Saggi


Autore della scheda: Fortuna (2015)